CoinEx-Official
عضو فعال
کوینکس | ویژگیهای وب3: آزادی، حریم خصوصی ، امنیت و ضد انحصار بودن
مفهوم «وب3» طی سالهای اخیر همزمان با پیشرفت فناوری بلاکچین محبوبیت روزافزونی داشته است. وب3 دقیقاً چیست و چه تأثیری روی زندگی دیجیتالمان خواهد داشت؟ در ادامه ابتدا وضعیت فعلی وب2 و سپس ویژگیهای اصلی وب3 را بررسی خواهیم کرد.
برای مشاهده ضمیمهها، باید ابتدا وارد سایت شوید، یا در سایت ثبت نام رایگان کنید.
چرا به وب3 نیاز داریم؟
تکامل پیوسته اینترنت از اوایل قرن بیست و یکم دسترسی به آن را تقریباً در همه جای دنیا ممکن ساخته است. در این میان، رونق پلتفرمهای رسانههای اجتماعی مانند توییتر و فیسبوک به معنای حرکت مردم از مدل خدمات «صرفاً-خواندنی» وب1 به مدل «خواندن-نوشتن» وب2 است. به بیان ساده، کاربران کنونی در عصر وب2 نهتنها میتوانند وبسایتهای خبری را مطالعه کنند بلکه میتوانند محتوای موردنظر خودشان را نیز تولید کنند (برای مثال، ارسال تصاویر و متن در رسانههای اجتماعی). امروزه کاربران محدود به بازدیدکنندگان از اطلاعات ارسال شده در اینترنت نیستند و شامل تولیدکنندگان محتواها نیز هستند.
هرچند وب2 تجربیاتمان در دنیای دیجیتال را بهطور قابلتوجهی بهبود داد ولی نقصهایش نیز بهمرورزمان آشکار شدند. کاربران وب2 با چالشهای متعددی نظیر سانسور شدید محتوا در پلتفرمهای رسانههای اجتماعی، درز مکرر دادهها، و سوءاستفاده غولهایی مانند متا و گوگل از قدرتشان مواجه است و کاربرانش مدتها است که به دنبال محیط آنلاین امن و رایگانی هستند که در قالب وب3 تجلی یافته است.
ویژگیهای وب3
وب2 متمرکز ولی وب3 غیرمتمرکز است و مشکلات پنهان و نقاط ضعف وب2 را برطرف میکند. برجستهترین ویژگیهای وب3 عبارتاند از: آزادی، حریم خصوصی و امنیت، و ضد انحصار بودن.
آزادی
کاربران در عصر وب2 اغلب با محدودیتهایی نظیر سانسور در پلتفرمها یا قدرت حاکمیت در جوامع مواجه هستند. تقریباً همه پلتفرمهای رسانه اجتماعی متمرکز ازجمله توییتر، اینستاگرام و یوتیوب بر محتوای ارسالی کاربران نظارت میکنند. پلتفرمها قدرت حذف و ممنوع کردن پستها یا حتی تعلیق دائمی حسابهای کاربری را دارند. بهعبارتدیگر، محتوایی که برای تولیدش زحمت کشیدهایم ممکن است بلافاصله غیرقابل مشاهده شود.
همانطور که قبلاً نیز گفتیم وب3 دنیایی غیرمتمرکز و بهشدت متکی به شبکههای بلاکچین است. میتوان از بلاکچینها بهعنوان دفتر کلی توزیعشده، ایمن و تغییرناپذیر برای ذخیره انواع اطلاعات استفاده کرد بهطوریکه امکان حذف یا تغییر خودسرانه این اطلاعات وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی کاربران بر تمام محتوایی که در وب3 ایجاد کردهاند مالکیت و کنترل دارند. بهعبارتدیگر، کاربران اینترنت در محیط وب3 از آزادی بیان و لذت واقعی برخوردار هستند و دیگر لازم نیست نگران سانسور اطلاعاتشان توسط پلتفرمها یا مؤسسات متمرکز باشند.
حریم خصوصی و امنیت
اطلاعات و دادههای کاربران در وب2 روی سرورهای متمرکزی متعلق به پلتفرمها ذخیره میشوند. بهعبارتدیگر، این دادهها در مالکیت و کنترل پلتفرمهایی هستند که همه سرورها را اجرا میکنند و کاربران فردی کنترلی روی این دادهها ندارند. دسترسی به اطلاعات اشخاص در سیستم ذخیرهسازی متمرکز دادهها آسان است. برای مثال، دادههای کاربران در معرض خطراتی نظیر درز دادهها در اثر حمله به سرورها یا فروش دادهها توسط شرکتهای فروشنده اطلاعات کاربران قرار دارد. بعلاوه، بسیاری از پلتفرمها به دنبال کسب درآمد از دادههای کاربران هستند. برای مثال، برخی از آنها از اطلاعات تاریخچه مرورگرمان برای تولید تبلیغات شخصی استفاده میکنند و عملاً حریم خصوصیمان را نقض میکنند.
اغلب میگوییم که وب2 قابلیت خواندن-نوشتن دارد. مشابها میتوانیم بگوییم وب3 قابلیت خواندن-نوشتن-مالکیت دارد. حفظ حریم خصوصی همیشه جزء اولویتهای توسعه وب3 بوده است. وب3 بهشدت روی حاکمیت دادهها تأکید دارد و کاربران مالک واقعی دادههای خودشان هستند.
کاربران در صورت استفاده از فناوری بلاکچین و الگوریتمهای رمزنگاری باید برای دسترسی به دادههایشان هویت دیجیتالشان را تأیید کنند تا امنیت اطلاعاتشان تضمین شود. همچنین وب3 بهجای استفاده از سروری متمرکز از فضای ذخیرهسازی توزیعشده بین چندین گره برای ذخیره دادههای کاربران استفاده میکند. چنین ساختار توزیعشدهای نهتنها مانع از نقض امنیت ناشی از حمله به سرورها میشود بلکه مانع از دسترسی به و افشای غیرمجاز دادههای کاربران توسط پلتفرمهای متمرکز نیز میشود.
ضد انحصار
هرچند امروزه کاربران میتوانند تولیدکننده محتوا باشند ولی هنوز هم تمام قدرت و کنترل مطلق در دست صاحبان پلتفرمها است. برای مثال، هرچند دهها هزار کاربر یوتیوب از ویدیوهایشان درآمد کسب میکنند، ولی یوتیوب قادر به کنترل ترافیک کاربران و توزیع درآمدشان است. پلتفرمها قدرت وضع قوانین جدید یا هدایت جریان ترافیک کاربران در جهت صلاحدید خودشان را دارند.
وب3 برخلاف وب2 توسط سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAOs) اداره میشود و درنتیجه استقلال کاربران و جوامع را تأمین میکند. هر عضو DAO که به جامعه کمک کرده باشد حق رأی و شرکت در فرآیند تصمیمگیری سازمان را دارد. DAOها از قراردادهای هوشمند برای اجرای تصمیمات، مدیریت خودکار، تضمین عدالت، شفافیت و جلوگیری از تمرکز قدرت استفاده میکنند.
نتیجهگیری
یک زندگی دیجیتال مبتنی بر وب3 را تصور کنید: کاربران در این فضای سایبری کاملاً آزاد و غیرمتمرکز مالک دادههایشان هستند و این حقیقت نحوه تعاملشان با اینترنت را اساساً تغییر میدهد. هرچند وب3 در مراحل ابتدایی خودش است ولی شاهد رشد فزاینده تعداد برنامههای کاربردی مبتنی بر وب3 در بازار بودهایم. وب3 مطمئناً در دهههای آینده در مرکز توجه حوزه اینترنت قرار خواهد گرفت.
